Dilema Lelaki 50-an

Adakah anda berusia 50 tahun ke atas dan setiap malam bangun lebih daripada sekali untuk buang air? Anda tidak lena tidur dan berasa letih ketika bangun bagaikan tidak tidur sepanjang malam?

Inilah beberapa daripada simptom BPH atau Benign Prostatic Hyperplasia (BPH). Keadaan ini boleh memudaratkan kesihatan selain menyebabkan pundi kencing terasa masih penuh walaupun baru keluar dari tandas.

Ini disebabkan oleh pembesaran kelenjar prostat yang lazim berlaku di kalangan lelaki yang berusia 50 tahun ke atas, kata Datuk Dr. Rohan Malek, Ketua Khidmat Urologi, Hospital Selayang semasa taklimat mengenai saringan percuma bagi orang ramai mengenai BPH dan kempen kanser prostat, baru-baru ini.

BPH merupakan penyakit paling lazim di kalangan kaum lelaki di seluruh dunia. Tiga peratus daripada penghidapnya mati kerana penyakit ini.

"BPH bukan kanser. Bagaimanapun, komplikasi lain boleh muncul memandangkan ia ialah penyakit yang menular. "Jika ia tidak dirawat, terdapat risiko terpaksa menjalani pembedahan berkaitan dengan BPH ataupun kerosakan buah pinggang," kata Dr. Rohan.

Beliau mengakui bahawa BPH masih kurang didiagnosis dan orang ramai masih kurang mendapatkan rawatan mengenainya. Kempen saringan percuma yang diadakan untuk orang ramai mampu mewujudkan kesedaran di kalangan kuam lelaki di negara ini untuk mengesan dan merawat BPH di peringkat awal.

Kajian epidemiologi oleh Persatuan Urologi Malaysia juga merupakan usaha mengatasi kekurangan maklumat mengenai penyakit prostat dalam pelbagai kumpulan umur dan etnik di Malaysia.

"Populasi yang disasarkan bukan sahaja membabitkan penduduk Lembah Klang tetapi juga mereka di selatan Perak, barat Pahang dan utara Negeri Sembilan.

"Data aliran simptom saluran kencing bawah (LUTS) dalam kalangan lelaki di Malaysia adalah terhad. "Kami mahu mereka memahami dengan lebih baik risiko penyakit ini," kata Datuk Dr Selvalingam Sothlingam, Pakar Urologi di Kementerian Pertahanan dalam taklimat sama yang berlangsung di Akademi Perubatan Malaysia, baru-baru ini.

Simptom

Prostat merupakan sebuah kelenjar yang kecil, lebih kurang saiz sebuah walnut dan ia membesar dengan signifikan sehingga usia baligh dan selepas itu terhenti setakat usia 40 tahun.

Selepas itu ia mula membesar semula pada kebanyakan lelaki dan pada sesetengah orang ia terus membesar mengikut usia. Lebih kurang separuh daripada kaum lelaki akan menghidap satu daripada tiga penyakit prostat atau mungkin lebih daripada satu.

Penyakit-penyakit lain LUTS termasuk barah pundi kencing, batu karang pundi kencing, kanser prostat atau sekatan ureter yang boleh menghasilkan simptom lebih kurang sama seperti yang berlaku dalam BPH - aliran kencing yang tidak lancar, susah untuk buang air dan lazimnya kesukaran dalam memulakan proses buang air.

Prosedur pembedahan paling lazim bagi rawatan BPH ialah TURP ataupun transurethral resection of the prostate untuk mengeluarkan tisu prostatik bagi membentuk saluran yang lebih besar yang melancarkan proses buang air.

Bagaimanapun, pembedahan untuk mengeluarkan kelenjar yang sangat besar atau prostatektomi boleh menyebabkan pengurangan segera dalam simptom tetapi kemungkinan pertumbuhan semula prostat yang menyebabkan sekatan ini dijangka berulang dalam lebih kurang lima peratus daripada pesakit-pesakit ini.

"Kami melakukan dua hingga tiga pembedahan seminggu di Pusat Perubatan Universiti Malaya (PPUM). Kami cuba elakkan pembedahan pada pesakit yang lanjut usia kerana khuatir akan komplikasi yang mungkin terjadi.

Pembedahan buat masa ini dijalankan menggunakan robot di seluruh dunia termasuk di Kuala Lumpur dan Kuching," kata Prof. Azad Hassan Abdul Razack, seorang pakar bedah di PPUM. Di Hospital Selayang, lebih kurang empat pembedahan prostat dilakukan setiap minggu.

Saringan

Proses saringan membabitkan mikroskopi kencing, meter aliran kencing dan ukuran sisa yang tinggal selepas buang air, dan ukuran isi padu prostat transrectal yang dijalankan selepas mendapat kebenaran daripada mereka yang ingin tahu kedudukan kesihatan kelenjar prostat masing-masing.

Saringan ini telah dilaksanakan oleh pasukan urologi dari Hospital Kuala Lumpur (HKL), Hospital Selayang, PPUM dan Pusat Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia (PPUKM), pada setiap hujung minggu sepanjang bulan Julai.

Pada minggu pertama Julai, dari pukul 8 pagi hingga 5 petang, mereka yang berminat telah menjalani saringan di Hospital Selayang, Hospital Tengku Ampuan Rahimah di Klang dan PPUKM.

Manakala di Hospital Serdang dan UMMC, ujian saringan telah dijalankan pada 9 dan 10 Julai sementara 16 dan 17 Julai pula menyaksikan HKL dan Hospital Sungai Buloh menjalankan saringan bagi kesihatan kalenjar prostat.

Hospital Angkatan Tentera Tuanku Mizan yang hanya terbuka bagi veteran angkatan tentera juga telah melakukan saringan pada 16 dan 17 Julai, 2011 lalu.

Kanser prostat sebenarnya penyakit yang boleh dirawat tetapi menguruskan penyakit ini bukan tugas yang mudah.

Pengesanan awal kanser prostat mungkin kunci utama dalam merawat penyakit ini dan kesedaran serta simptom yang berkaitan dengan prostat, faktor risiko kanser prostat serta perkakas yang terdapat bagi saringan adalah penting.